W okresie wakacji podczas zwiedzania zabytków, ale też i z okazji komunii, ślubów i pogrzebów osoby niewierzące trafiają do świątyń katolickich. O ile odwiedzając kraje Bliskiego Wschodu z reguły turyści są przygotowani na odpowiednie zachowanie w meczecie, to świadomość właściwych zachowań w kościołach katolickich jest coraz mniejsza. Ten poradnik ma w zamierzeniu być przewodnikiem dla osób nie wiedzących jak właściwie zachować się w kościele oraz przypomnieniem dla osób praktykujących.
Do kościoła wchodzimy przez główne wejście trafiając do kruchty, czyli wydzielonej części dostępnej dla wiernych do modlitwy nawet wtedy, gdy kościół jest zamknięty. Z reguły w kruchcie są też na ścianie zbiorniczki z wodą święconą, w której wierni maczają palce przed zrobieniem znaku krzyża.
Centralnym punktem kościoła jest ołtarz. Za ołtarzem, lub w bocznej nawie znajduje się Tabernakulum – metalowa skrzynia w której przechowywane jest Ciało Pańskie – konsekrowany chleb-opłatek w którym zgodnie z wiarą katolicką obecny jest fizycznie Jezus Chrystus. Obecność Ciała Pańskiego jest sygnalizowana zapaleniem czerwonej lampki w rejonie Tabernakulum. Cała wydzielona przestrzeń dookoła ołtarza to prezbiterium.
Prezbiterium z Ołtarzem i Tabernakulum. Zdjęcie – Parafia Stegny
Z reguły z boku przed prezbiterium znajduje się przejście do zakrystii, miejsca w którym księża i ministranci przygotowują się do mszy. Tam też można znaleźć zakrystianina/zakrystiankę – osobę która odpowiada za przygotowanie kościoła do nabożeństw.
W bocznych częściach kościoła znajdują się konfesjonały, z reguły obudowane drewnem miejsca spowiedzi, zapewniające dyskrecję osobom wyznającym grzechy.
Świątynia jest miejscem kultu, i należy to sobie głęboko uświadomić, aby mieć właściwe nastawienie. W świątyniach wierni pragną doświadczyć spotkania z Bogiem, dla tego podstawowy szacunek i kultura osobista nakazuje im w tym nie przeszkadzać.
Przed udaniem się na zwiedzanie kościoła dobrze jest upewnić się, czy nie będą odbywały się tam nabożeństwa, podczas których należy powstrzymać się od zwiedzania, aby nie zakłócać ich przebiegu. Godziny nabożeństw są wywieszone na tablicy przy wejściu do świątyni, można je też znaleźć w Internecie.
Strój ubierany do kościoła powinien być skromny i godny. Nie idziemy tam nadmiernie błyszczeć bogactwem czy świecić nagością. Właściwy strój to dla mężczyzn długie spodnie i koszula z co najmniej krótkimi rękawami. Żadnych szortów lub podkoszulków (T-shirt jest w porządku). Dla kobiet odpowiednim strojem jest spódnica co najmniej do kolan (żadnych mini, mogą być długie spodnie) i koszula/bluzka z co najmniej krótkim rękawkiem i skromnym dekoltem.
Do kościoła nie należy wnosić i spożywać żadnych potraw i napojów. Należy poruszać się bez pospiechu i z godnością. Rozmowy należy prowadzić spokojnym nie przeszkadzającym innym głosem. Telefon komórkowy należy całkowicie wyciszyć lub wyłączyć.
Po wejściu do kościoła katolicy przyklękają na jedno kolano ilekroć przechodzą przed Tabernakulum (tam gdzie świeci się czerwona lampka), aby oddać cześć obecnemu w swoim ciele Jezusowi. Nie wierzący nie muszą wykonywać tego gestu.
Jeżeli za ołtarzem nie ma Tabernakulum, wierni oddają część ołtarzowi tylko przez delikatny skłon.
Jeżeli na ołtarzu wystawione jest Ciało Pańskie – poznajemy to po obecności na ołtarzu złotego słońca – Monstrancji – z umieszczonym centralnie okrągłym opłatkiem – wierni przyklękają na obydwa kolana.
Podczas wystawienia, a także innych nabożeństw należy powstrzymać się od zwiedzania Kościoła. Osoby wierzące mogą dużo skorzystać wykorzystując ten czas na chwilę wyciszenia w obliczu Boga.
Monstrancja, rysunek – Fotolia.com
Nie należy wchodzić do prezbiterium i za ołtarz, są to miejsca którym należy okazać specjalny szacunek.
Podczas zwiedzania bocznych naw kościołów, należy zwrócić uwagę czy nie odbywa się spowiedź, poznajemy to po kolejce do konfesjonału i obecności księdza. W takim przypadku należy zachować dyskrecję i nie podchodzić zbyt blisko.
Często osoby niewierzące uczestniczą w obrzędach podczas pierwszej komunii, ślubu lub pogrzebu. Każde z nabożeństw, a szczególnie Msza Święta, ma swój określony rytm modlitw i gestów. Podczas uczestnictwa należy dostosować się do tego rytmu. Osoby niewierzące powinny starać się wstawać, siadać w tym samym czasie kiedy robią to wierni. Osoby wierzące powinny mieć na uwadze, że mogą występować drobne różnice w obrzędach pomiędzy różnymi częściami kraju, a zwłaszcza za granicą. Należy czujnie obserwować innych wiernych i dostosować się do lokalnego obyczaju.
Na nabożeństwa należy przychodzić kilka minut przed czasem, aby bez pośpiechu zająć miejsce i mieć czas na skupienie. Poza nieprzewidzianymi wypadkami, należy unikać wychodzenia przed ich zakończeniem.
Brakuje takich stron…. wiele osób zupełnie nie wie jak się zachowywać, aż czasem jak patrze na nie to mi się coś dzieje…
parafie i kościoły
Cieszę się, że artykuł się podobał. Mam nadzieję, ze pomoże naświetlić sprawę osobom mniej obeznanym. statystyki wskazują, że jest często czytany.
Kochany, kiedyś widziałam parę nastolatków zapamiętale całujących się w kościele podczas mszy. Nie wiedziałam jak się zachować, krępowało mnie to, że wezmą mnie za stara zrzędę. Ale to przecież po prostu nie wypada. Nie to miejsce i nie ta okazja. Co za brak wyczucia i elegancji.